Wat is een besturingssysteem en welke heb ik op mijn pc?

Geen enkele computer werkt zonder besturingssysteem. Ook jouw laptop of desktop-pc niet. Zonder een besturingssysteem is een computer slechts een verzameling elektronica-onderdelen waar je niets mee kunt.

Het besturingssysteem van een computer zorgt ervoor dat de onderdelen in de computer met elkaar kunnen communiceren. Tevens verzorgt het besturingssysteem de communicatie tussen mens en computer. Bijvoorbeeld wanneer we de computer door middel dubbelklikken met de muis opdracht geven om een programma, ofwel een app, te starten.

Wat is het besturingssysteem van mijn computer?

Wat is samengevat een besturingssysteem? Het besturingssysteem is een programma die de communicatie verzorgt tussen mens en computer en tussen de onderdelen waaruit de computer bestaat.

Bij die onderdelen horen ook de apparaten die je op je computer aansluit. Zoals bijvoorbeeld de muis, het toetsenbord en het beeldscherm. Maar ook een printer, een kaartlezer, een USB-stick en een externe harde schijf.

Het besturingssysteem wordt afgekort ook wel OS genoemd. OS is de afkorting van Operating System, ofwel het woord besturingssysteem in het Engels.

Veruit de meeste mensen gebruiken een computer waarop het besturingssysteem dat we kennen als Windows geïnstalleerd is. Je kunt er gemakshalve vanuit gaan dat je computer Windows als besturingssysteem heeft wanneer er geen Apple logo op bijvoorbeeld je laptop prijkt. Want elke Apple-computer waaronder de laptop is uitgerust met MacOS, een besturingssysteem dat is ontwikkeld door Apple.

Ik zeg gemakshalve omdat er ook laptops bestaan die op een Windows-laptop lijken, maar Chromebook heten omdat ze voorzien zijn van het besturingssysteem Chrome OS. Een besturingssysteem dat ontwikkeld is door Google.

Welke besturingssystemen zijn er voor de pc en wat zijn de grootste?

Daarmee hebben we meteen de 3 grootste besturingssystemen te pakken waar een laptop of desktop-pc mee is uitgerust als we ‘m in de winkel kopen. Deze besturingssysteem zijn op een rijtje:

1. Windows – Een besturingssysteem voor pc’s dat is ontwikkeld door Microsoft.
2. MacOS – Een besturingssysteem dat is ontwikkeld door Apple en alleen bedoeld is voor Apple computers.
3. Chrome OS – Een besturingssysteem dat is ontwikkeld door Google en dat speciaal is ontwikkeld voor het type computer dat de naam Chromebook draagt.

Deze 3 besturingssystemen de grootste noemen is overigens alleen terecht als we denken aan het besturingssysteem waarmee de meeste laptops en desktop-pc’s voor consumenten mee zijn uitgerust.

Maar dat terzijde. Omdat het op deze website alleen gaat over de Windows-pc en dit artikel anders te verwarrend zou worden.

De kans is zogezegd groot dat je een computer hebt die Windows als besturingssysteem heeft. Daarmee beschik je zogezegd over een Windows-pc of Windows-laptop. Maar daarmee ben je er nog niet. Want het Windows-besturingssysteem bestaat al sinds 1985 toen Windows 1.0 het levenslicht zag. Dat is dus al een behoorlijk tijd.

Echter, de meeste computers zijn na maximaal een jaar of 8 echt wel aan vervanging toe als je je computer geregeld gebruikt. Dus de kans is groot dat je computer met Windows 10 is uitgerust. Of met Windows 11 als je je computer eind 2021 of later hebt gekocht. Uiteraard kun je er ook voor gekozen hebben om Windows 10 te updaten naar Windows 11 als je computer daar geschikt voor was.

Als je je nu begint af te vragen: “Welke versie van Windows heb ik eigenlijk?”, dan kun je daar heel snel achter komen door het volgende te doen:

1. Druk de toetscombinatie Windowstoets + R.
2. Het venster met de titel Uitvoeren zal nu in beeld verschijnen. Typ in het invoervak in dit venster de opdracht: winver.
3. Klik vervolgens op de knop met het opschrift OK.

Er zal nu direct een venster verschijnen dat de titel Over Windows draagt. In dit venster kun je direct aflezen welke versie van Windows op je computer staat.

Windows 11 is inderdaad een stuk nieuwer dan Windows 10 en kent zeker ook een aantal interessante verbeteringen. De verschillen tussen Windows 10 en Windows 11 zijn echter niet zo groot dat updaten naar Windows 11 noodzakelijk is.

Heb je een besturingssysteem nodig?

Inmiddels weet je dat een besturingssysteem de communicatie verzorgt tussen jou en je computer, maar ook tussen alle onderdelen waaruit je computer bestaat. Dat maakt dat je computer zonder besturingssysteem slechts een doos is met onderdelen waar je niets aan hebt.

Toch is het niet heel vreemd dat je jezelf afvraagt of je een besturingssysteem nodig hebt. Want als je als consument een computer koopt, dan wordt deze werkend geleverd.

Hooguit moet je bij de eerste keer starten van je computer even wat langer wachten, en wellicht wat vragen beantwoorden die je op het scherm worden getoond, alvorens je computer klaar is voor gebruik. Omdat bij eerste keer starten het besturingssysteem op je computer wordt geïnstalleerd.

Steeds vaker is ook dit al door de winkel waar je je computer hebt gekocht gedaan. Zeker wanneer je een laptop gekocht hebt.

Het is dan ook niet zo heel gek dat het je volledig ontgaat dat je computer een besturingssysteem nodig heeft om te kunnen werken.

Bij alles wat je met je computer doet is het besturingssysteem betrokken. Als jij bijvoorbeeld op de knop Start in de taakbalk klikt om het menu Start te openen, dan gaat het besturingssysteem aan de slag vanaf het moment dat je je muisaanwijzer naar knop Start beweegt.

Want zodra jij begint met je muis te bewegen of je vinger te bewegen op de touchpad van je laptop:

1. Beweegt de muisaanwijzer op je beeldscherm. Dit betekent dat het besturingssysteem de beweging van je muis of je vinger registreert en vertaalt naar een signaal dat uiteindelijk vertelt aan het beeldscherm waar de muisaanwijzer op het beeldscherm moet worden weergegeven.
2. Zodra de muisaanwijzer op de knop Start staat, zal de knop omkaderd worden zodat jij kan zien dat je met de muisaanwijzer de knop Start geselecteerd hebt. En dat de knop daarmee gereed is om een opdracht van jou te ontvangen. Ook dat regelt het besturingssysteem.
3. De opdracht die je vervolgens geeft om menu Start te openen is een simpele klik op de linkermuisknop van je muis of een tik met je vinger op de touchpad. Ook die klik of die tik wordt door het besturingssysteem geregistreerd om omgezet naar de opdracht die jij de computer daarmee geeft. In dit geval het openen en weergeven van menu Start op je beeldscherm.

Dit is uiteraard maar één simpel voorbeeld van wat het besturingssysteem achter de schermen allemaal doet tijdens één simpele klik op de knop Start in de taakbalk.

Dat jij je afvraagt of je een besturingssysteem nodig hebt, komt ook doordat in het Windows-besturingssysteem zoveel apps geïntegreerd zijn. Zoals bijvoorbeeld een browser, Microsoft Edge, waarmee je op internet van alles kunt doen. Maar ook een app voor het afhandelen van mail en een app voor het bekijken van foto’s zit standaard in Windows.

Over apps gesproken. Als je wel eens een app, ofwel een computerprogramma, hebt gedownload en hebt gekocht, dan is het je wellicht opgevallen dat bij het programma vermeld werd dat het geschikt is voor Windows.

Dat komt omdat iedere app voor slechts één bepaald besturingssysteem wordt ontwikkeld. Hierdoor hoeven ontwikkelaars van apps zich bijvoorbeeld niet bezig te houden met de manieren waarop de app met de onderdelen van de computer moeten communiceren. Want dat deel kan het besturingssysteem, in dit geval Windows, voor zijn rekening nemen wanneer een app speciaal voor Windows is ontwikkeld.

Dit heeft tevens als voordeel dat een app daarmee voor jou als gebruiker veel eenvoudiger en sneller op je computer te installeren is.

Hiermee weet je wat een besturingssysteem, welk functie een besturingssysteem op je computer heeft en dat je computer echt niet zonder besturingssysteem kan.

Tevens weet je nu dat ook het besturingssysteem van je computer een computerprogramma ofwel software is. Iedere computerprogramma kan vervangen worden door een nieuwere versie van dat programma. Wat betekent dat ook Windows op jouw computer vervangen kan worden door een nieuwe versie van Windows of geüpdatet kan worden om de huidige versie van Windows op je computer te verbeteren.