Zo los je computerproblemen eenvoudig zelf op
Computerproblemen kunnen ontzettend ingewikkeld lijken. Zeker wanneer je van de techniek niet zo heel veel weet. Computerproblemen zelf oplossen is ondanks dat toch vaak mogelijk, zelfs al ben je geen expert.
Windows 10 beschikt namelijk over een aantal ingebouwde gereedschappen waarmee problemen kunnen worden opgelost of waarmee je in ieder geval gericht op zoek kunt op internet naar de oplossing van het probleem met je computer.
Opnieuw opstarten: je eerste hulp bij computerproblemen
Soms lijken computerproblemen spontaan te ontstaan. Het ene moment ben je nog lekker aan het werk op je pc om het volgende moment ineens geconfronteerd te worden met een probleem. Dat ineens iets het niet meer doet bijvoorbeeld.
Wat dan heel vaak het probleem oplost is:
- Sluit de computer af.
- Haal de stekker uit het stopcontact of verwijder het stroomsnoer uit de voeding.
- Houd de Aan/Uit knop een paar seconden ingedrukt.
- Steek de stekker weer terug in het stopcontact, of sluit het stroomsnoer weer aan op de voeding.
- Zet de computer aan.
En wanneer de computerproblemen internet gerelateerd zijn dan los je ze veelal op de volgende manier op:
- Sluit de computer af.
- Haal de stekker uit het stopcontact of verwijder het stroomsnoer uit de voeding.
- Houd de Aan/Uit knop een paar seconden ingedrukt.
- Haal de stekker van de internet modem/router uit het stopcontact.
- Wacht een minuut en steek de stekker terug in het stopcontact.
- Wacht vervolgens rustig af totdat de internet modem/router volledig is opgestart en alle lampjes die moeten branden ook daadwerkelijk branden.
- Steek de stekker van de pc weer terug in het stopcontact, of sluit het stroomsnoer weer aan op de voeding.
- Zet de computer aan en laat hem opstarten.
Een plotseling probleem met een randapparaat zoals een printer los je als volgt op:
- Zet het randapparaat uit.
- Zet de pc uit.
- Start de pc op, log in op je pc en wacht vervolgens tot het bureaublad zichtbaar is en de pc volledig is opgestart.
- Zet het randapparaat weer aan.
Wat als het computerprobleem blijft bestaan?
Alleen de pc opnieuw opstarten verhelpt vaak al kleine en onduidelijke problemen. Doorgaans geldt dan: als het probleem zich door het opnieuw opstarten van de pc laat verhelpen, het geen probleem is dat nog verdere aandacht behoeft.
Start je pc niet op, of blijft het probleem bestaan, dan is de eerste vraag: Wat is er recent aan de computer veranderd?
Hierbij kun je denken aan:
- De laatste Windows updates die zijn geïnstalleerd.
- Een nieuw stuurprogramma dat is geïnstalleerd.
- Een nieuw programma dat is geïnstalleerd.
- Programma’s die je van de computer hebt verwijderd.
- Een nieuw apparaat dat je aangesloten en geïnstalleerd hebt.
- Een onderdeel in de computer dat je vervangen hebt.
- Een computeronderdeel dat je verwijderd hebt.
- Enzovoort.
Iedere verandering aan de computer, kan namelijk potentieel een probleem tot gevolg hebben. Dus hoe beter je weet wat er recent veranderd is aan de computer, des te sneller je bij een mogelijke oplossing van het probleem bent.
Heb je echt geen idee hoe het probleem kan zijn ontstaan, dan is de volgende stap: proberen het probleem te reproduceren.
Computerproblemen die gerelateerd zijn aan het opstarten
Doorgaans zijn computerproblemen die te maken hebben met opstarten het makkelijkst te reproduceren. Want een computer die helemaal niet opstart of slechts half opstart, stopt meestal op hetzelfde punt.
Je hoeft dan ook alleen nog maar te achterhalen op welk punt het precies is, dat de computer stopt met opstarten. Omdat zodra je dit weet, je al een stuk dichter bij de oplossing bent.
De opstartprocedure van een computer bestaat uit 3 onderdelen.
1) Het deel dat door de pc zelf verzorgd wordt
Een computer is een doos met domme onderdelen die niets kunnen zonder software. Daar hebben we Windows dus voor, zul je denken. Dat klopt. Echter, zodra je de computer aanzet is Windows nog lang niet actief.
Maar wat zorgt er dan voor dat de onderdelen van de computer de instructie krijgen om de computer op te starten en te beginnen met de computer gebruiksklaar te maken?
Daar zorgt het BIOS voor. Of in nieuwere computers het UEFI. In beide gevallen gaat zodra de pc wordt aangezet een programma aan het werk dat opgeslagen zit in een chip op het moederbord.
Het programma bekijkt ondermeer of alle onderdelen die nodig zijn om de pc te kunnen starten en klaar te maken om mee te werken naar behoren functioneren. Als dat niet het geval is, dan zal daar het opstarten van de pc stranden. En weet je dat de reden waarom de pc niet opstarten wil een component is in de pc dat stuk gegaan is of om een andere reden niet werkt.
2) Het opstarten wordt overgedragen aan Windows
Zodra geconstateerd is dat alle belangrijke onderdelen in de computer naar behoren functioneren, wordt het opstarten overgedragen aan Windows.
Start de computer niet op, en zie je slechts een volledig zwart scherm, met hooguit een witte knipperende cursor?
Dan start de computer niet op omdat het de harde schijf niet kan vinden, of het bestand niet dat Windows moet starten.
Na enige ogenblikken volgt meestal dan ook vanzelf de melding dat de computer de harde schijf niet kan vinden, of in ieder geval geen schijfstation waar een besturingssysteem op staat.
Krijg je deze melding direct na een heftige crash? Doe dan het volgende:
- Haal dan de stroom van de computer.
- Druk vervolgens de aan/uit knop een poosje in.
- Laat de computer even staan, zonder aangesloten te zijn op de stroom.
- Doe vervolgens de stekker weer in het stopcontact en probeer opnieuw om de computer te starten.
Lukt het ook deze keer niet, kijk dan eerst of er toevallig nog een dvd in de dvd-speler zit of een usb-stick aangesloten zit op de computer. Verwijder deze en probeer het opstarten opnieuw.
Biedt dat geen solaas, dan wordt het tijd om de computer open te maken en datakabels en stroomkabels even goed aan te drukken en te kijken of dat het verschil gaat maken.
Maakt dat ook het verschil niet, dan kan de harde schijf de geest hebben gegeven.
3)Het besturingssysteem is gevonden en wordt klaargemaakt voor gebruik
Zodra Windows het opstarten van de pc overneemt, kan er nog steeds van alles misgaan. Echter kun je er dan voorlopig vanuit gaan, dat de problemen in Windows zelf zitten. En niet in de hardwareonderdelen van de computer.
De mogelijke oorzaken van de problemen tijdens het opstarten van de computer zitten dan in:
- Apparaten die niet goed aangemeld zijn bij Windows.
- Slechte of beschadigde stuurprogramma's.
- Verkeerd geïnstalleerde programma's of hardwareonderdelen.
- Een programmaonderdeel die de startprocedure stopt.
Windows 10 beschikt echter over een ingebouwd opstartherstelprogramma dat in heel veel gevallen het probleem automatisch oplost.
Windows 10 veilige modus
Windows 10 kan veel zelf, maar zeker niet alles. En dus kan het voorkomen dat na verwoede pogingen van Windows om het opstartprobleem op te lossen, je blijft zitten met een pc die nog steeds niet start.
In een dergelijk geval kun je niet anders dan verder zoeken naar de oorzaak van het probleem. En zul je uit moeten proberen te vinden of het probleem in de kern van Windows zit of niet.
Dit kunt u doen door de mogelijkheid: Windows 10 in de veilige modus opstarten te gebruiken.
De veilige modus van Windows 10 is een modus waarin het besturingssysteem alleen met de meest noodzakelijke onderdelen wordt opgestart. Lukt het opstarten in de veilige modus wel, dan weet je in ieder geval dat het probleem zich niet in de kern van Windows bevindt.
De computer start wel, maar is onstabiel en vertoont onvoorspelbaar gedrag
Wanneer een computer wel start maar vervolgens schijnbaar zonder enige reden en op ieder willekeurig moment vastloopt, bevriest of opnieuw start, dan duidt dit meestal op problemen met het interne geheugen ofwel het RAM-geheugen.
Of het intern geheugen de oorzaak is van alle computerproblemen onderzoek je heel eenvoudig met behulp van de app Windows Geheugencontrole. Dit gaat als volgt:
- Klik op de knop Zoeken in de taakbalk en typ: Geheugencontrole.
- Klik op de app Geheugencontrole in de zoekresultaten.
- Windows geheugencontrole wordt nu geopend. Raadzaam is om de aanbevolen optie Nu opnieuw opstarten en zoeken naar problemen te klikken.
Na het klikken op deze optie zal de computer direct opnieuw opstarten en zal de geheugencontrole uitgevoerd worden.
De computer start wel, maar erg traag
Een computer start doorgaans traag op omdat er teveel programma's mee opgestart worden met Windows. Zogenaamd om je direct van dienst te kunnen zijn als dat nodig is. Vaak is dit alles behalve nodig. En dus kunnen de meeste van de programma's die zich in het systeemvak ophouden met een gerust hard daaruit verwijderd worden.
Via Taakbeheer kunt makkelijk bekijken wat er allemaal tegelijkertijd met Windows opstart en dingen die niet nodig zijn uitschakelen. Dit gaat als volgt:
- Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies de optie Taakbeheer uit het geopende menu.
- Kies in Taakbeheer het tabblad Opstarten.
- Je krijgt nu een overzicht te zien van alle programma’s die tegelijkertijd met Windows opstarten. Tevens kun je zien welk van deze programma’s veel en minder veel invloed hebben op het opstarten.
- Begin met het uitschakelen van de programma’s die veel invloed hebben op het opstarten van Windows.
De enige programmaonderdelen die je nooit uit moet schakelen zijn de onderdelen die te maken hebben met het functioneren van de virusscanner op uw pc. Alle andere programma’s kun je met een gerust hart uitschakelen. Mocht het onverhoopt gebeuren dat iets op uw computer niet langer goed functioneert, dan kun je het uitgeschakelde programma op de zojuist besproken wijze weer opnieuw inschakelen.
De computer start steeds vanzelf opnieuw op
Een ander vervelend computerprobleem is wanneer een computer soms spontaan opnieuw start terwijl je ergens mee bezig bent. De oorzaak hiervan is een fout die het automatisch opnieuw opstarten bij een fout activeert.
Vaak lost het opnieuw opstarten een probleem op. Maar wanneer een bepaald probleem of bepaalde fout steeds opnieuw optreedt dan zal de pc opnieuw blijven opstarten.
Iets wat heel storend kan zijn omdat het daarmee lastig wordt om te onderzoeken wat er precies misgaat en waarom.
In een dergelijk geval moeten we daarom als eerste het automatisch opstarten van de computer uitschakelen.
Dit doe je als volgt:
- Klik op de knop Zoeken in de taakbalk en typ: Configuratiescherm.
- Klik in de zoekresultaten op Configuratiescherm.
- Klik op de Categorie Systeem en beveiliging.
- Klik op het onderdeel Systeem.
- Klik in de linkerkolom op de optie Geavanceerde systeeminstellingen.
- Klik op het tabblad Geavanceerd.
- Klik in het onderdeel Opstart –en herstelinstellingen op de knop Instellingen.
- Klik in het onderdeel Systeemfouten op het selectievakje voor De computer automatisch opnieuw opstarten. Hiermee haal je het vinkje weg uit het selectievakje, waarmee het automatisch opnieuw opstarten van de computer is uitgeschakeld.
- Klik vervolgens op de knop OK om het venster Opstart –en herstelinstellingen te sluiten.
Door het uitschakelen van De computer automatisch opnieuw opstarten geef je Windows de gelegenheid om in plaats van opnieuw op te starten te komen met een foutmelding.
Een foutmelding of een foutcode waarmee je vervolgens in Google op zoek kan gaan naar de oorzaak van de fout en een manier om het probleem te verhelpen.
Microsoft beschikt inmiddels namelijk over een enorme database met allerlei foutmeldingen die in Windows voor kunnen komen. Daarin wordt de oorzaak van het probleem beschreven en de oplossing gegeven.
Deze database van Microsoft ga je vaak tegenkomen zodra je een foutcode van Windows invoert als zoekopdracht in Google.
De computer loopt vast of bevriest
Om dezelfde redenen dat een computer opnieuw opstart, kan een computer ook vastlopen of bevriezen.
Maar tevens start een computer spontaan opnieuw op, loopt vast of bevriest wanneer een stuurprogramma van een bepaald computeronderdeel een conflict veroorzaakt met andere hardware of software.
Achterhalen welk stuurprogramma het probleem zou kunnen veroorzaken, begint ook hier weer met na te gaan welk stuurprogramma voor welk apparaat je het laatst hebt geïnstalleerd of hebt geüpdate.
Als je dat niet weet, begin dan met het ontkoppelen van alle apparatuur die niet nodig is voor het laten werken van de computer, zoals: printers, externe harde schijven, enzovoort.
Start de computer vervolgens opnieuw op en werk vervolgens met de computer zoals u gewend bent. Wanneer de computer nu wel zonder problemen werkt, dan weet u in ieder geval dat het probleem hoogstwaarschijnlijk zit in één van de ontkoppelde apparaten.
Welke het precies is, daar komt u achter door ze één voor één weer aan te sluiten, en tussendoor eerst weer een poos met de computer te werken, voordat je een volgend apparaat aansluit.
Soms kan het echter zo zijn dat het conflict alleen ontstaat wanneer er met één bepaald programma gewerkt wordt, of wanneer er één bepaalde game gespeeld wordt.
Zeker bij games zal dan meestal het stuurprogramma van de grafische kaart of het stuurprogramma van de geluidskaart er de oorzaak van zijn dat de computer steeds opnieuw opstart, bevriest of vastloopt.
Dat een stuurprogramma of ander systeembestand de oorzaak is van de problemen, herken je doorgaans aan het feit dat niet slechts een programma vastloopt of bevriest, maar de complete computer.
Waardoor de computer opnieuw opstarten de enige mogelijkheid is om de computer weer aan het werk te krijgen.
Een programma loopt vast of bevriest
Het kan ook zijn dat slechts het programma waarmee je aan het werk bent vastloopt of bevriest. In dat geval kun je via Taakbeheer heel eenvoudig het vastgelopen programma sluiten. Dit gaat als volgt:
- Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk.
- Klik in het geopende snelmenu op Taakbeheer.
- Klik op de optie Minder details als je meer dan alleen een lijst van geopende toepassingen te zien krijgt.
- Klik op de toepassing die is vastgelopen en klik vervolgens op de knop Beëindigen.
Na enige ogenblikken zal de vastgelopen toepassing afgesloten zijn en kunt je weer verder werken met de pc.
Werken met Apparaatbeheer
Controleren of stuurprogramma's überhaupt goed werken doe je met behulp van Apparaatbeheer. Apparaatbeheer start je op de volgende manier:
- Klik met de rechtermuisknop op de knop Start in de taakbalk.
- Klik in het geopende snelmenu op de optie Apparaatbeheer.
- Dit opent het venster Apparaatbeheer. Een venster waarin je een overzicht wordt getoond van apparaatcategorieën waarin de diverse onderdelen in je pc en randapparaten die zijn aangesloten op je pc zich bevinden. Klikken op de pijlvormige knoppen die voor een categorie staan aangegeven opent de categorie en zal de onderdelen die erin zijn ondergebracht tonen.
Klikt je bijvoorbeeld op de pijlvormige knop voor de categorie Beeldschermadapters, dan zal de beeldschermadapter getoond worden die zich in je computer bevindt.
Door hier met de rechtermuisknop op te klikken wordt er wederom een snelmenu geopend. Via dit snelmenu kun je onder andere het stuurprogramma voor dit apparaat of dit computeronderdeel bijwerken.
Tevens kun je door middel van dit snelmenu, via de optie Eigenschappen, bekijken of het apparaat en het stuurprogramma goed functioneren.
Op het tabblad Stuurprogramma in het venster Eigenschappen kun je bekijken welke versie van het stuurprogramma geïnstalleerd is en wie de leverancier is van het stuurprogramma.
Deze gegevens zullen je meer dan eens kunnen helpen om een probleem op te lossen.
Bijvoorbeeld wanneer bekend is bij de maker van de software dat bij een bepaalde versie van het stuurprogramma zich problemen voordoen.
Nieuwe stuurprogramma's voor hardware vind je op de websites van de fabrikanten van de computeronderdelen waarmee je computer is opgebouwd.
Uitzondering daarop vormen de grafische kaarten. Bij grafische kaarten zoek je op de website van de fabrikant van de grafische processor naar een nieuw stuurprogramma. Wat in de praktijk voor de grafische kaarten van de pc betekent: Nvidia of AMD.
Systeemherstel gebruiken
Bij het proberen om een computerprobleem op te lossen, kun je het spoor soms flink bijster raken. Waarbij niets meer lijkt te helpen en het probleem simpelweg blijft bestaan.
Als de pc kort voor het probleem zich openbaarde nog prima werkte, dan bestaat er in Windows de mogelijkheid de pc terug te zetten naar dat punt met behulp van het onderdeel Systeemherstel.
Systeemherstel zal alleen systeembestanden herstellen naar een eerdere situatie. Bestanden die je zelf gemaakt hebt zullen dan ook onaangetast blijven.
Systeemherstel start je als volgt:
- Zoek de app Configuratiescherm en klik erop.
- Klik op de categorie Systeem en beveiliging.
- Klik op het onderdeel Systeem.
- Klik in de linkerkolom op de optie Geavanceerde systeeminstellingen.
- Klik in het geopende venster Systeemeigenschappen op het tabblad Systeembeveiliging.
Als systeemherstel is ingeschakeld voor een station, dan zul je op de knop Systeemherstel kunnen klikken. Systeemherstel zal dan een lijst tonen van gemaakte herstelpunten waar uw computer naartoe terug gezet kan gaan worden.
Kies in de lijst een herstelpunt dat zo dicht mogelijk ligt bij het moment dat het probleem zich openbaarde en laat systeemherstel vervolgens zijn werk doen.
In een groot aantal gevallen zal het probleem na het uitvoeren van Systeemherstel verholpen zijn.
Echter, wanneer niet op de knop Systeemherstel kan worden geklikt en systeemherstel dus voor geen enkel station is ingeschakeld, kan de pc simpelweg niet teruggezet worden naar een punt waarop de pc nog wel goed werkte.
Daarbij zal het terugzetten van de pc naar een moment waarop de pc nog wel goed werkte ook niet altijd lukken.
Computerproblemen onderzoeken met Betrouwbaarheidsgeschiedenis.
Een andere methode om handmatig computerproblemen mee te lijf te gaan is met behulp van de app Betrouwbaarheidsgeschiedenis dat tevens onderdeel is van Windows 10. De stabiliteitsindex van Betrouwbaarheidsgeschiedenis geeft weer hoe stabiel en betrouwbaar de pc over een bepaalde periode is geweest. Waarbij je kunt kiezen voor weergeven in weken of in maanden.
Als er in de gekozen periode wat aan de hand is geweest, dan zal dat weergegeven worden in de vorm van:
- Een geel driehoekje met een uitroepteken . Deze geeft waarschuwingen weer. Bijvoorbeeld dat een update van een bepaald programma niet is gelukt.
- Een rood cirkeltje met een wit kruis . Deze geeft kritieke gebeurtenissen weer. Bijvoorbeeld dat een programma niet meer werkt of is vastgelopen. Of wanneer Windows niet op de juiste manier is afgesloten.
- Een blauw cirkeltje met de letter i . Deze geeft informatieve gebeurtenissen weer. Bijvoorbeeld wanneer een update van een bepaald programma is geslaagd.
Dat maakt Betrouwbaarheidsgeschiedenis een app waarmee je veel informatie kunt vergaren over de toestand van je pc en wat mogelijk de problemen veroorzaakt. Zodat je weer een stapje dichtbij de oorzaak van de computerproblemen kunt komen.
Windows opnieuw installeren cq instellen
Als Windows zoals gezegd in de veilige modus zonder problemen opstart, dan mogen we ervan uitgaan dat er niets aan de computer zelf mankeert, maar het probleem in Windows zit.
En als het probleem in Windows zit, maar we kunnen met geen mogelijkheid achterhalen wat er precies aan de hand is, dan hebben nog maar één oplossing voorhanden. En dat is Windows opnieuw installeren ofwel de pc opnieuw instellen.
En dat is dan ook direct de meest doeltreffende oplossing. Want met de pc opnieuw instellen, wordt een volledig frisse installatie van Windows op je pc gezet.
Bij je pc opnieuw instellen kunt u kiezen of u persoonlijke bestanden wilt behouden. Dat scheelt je een hoop verhuiswerk als je veel persoonlijke bestanden op je pc hebt staan. Maak echter wel altijd een back-up voordat je de pc opnieuw instelt. Want als er tijdens de installatie van Windows onverhoopt toch iets mis gaat dan zou dat je persoonlijke bestanden kunnen beschadigen of verloren kunnen laten gaan.
Voorts moet je er rekening mee houden dat ook alle software die je gebruikt op je pc verloren zal gaan. Dat betekent dat je alles wat je aan apps en programma’s gebruikt opnieuw op je computer zult moeten installeren.
Als je bij je pc een productcode hebt gehad voor Windows 10, dan moet je deze eerst opzoeken voordat je Windows opnieuw gaat installeren. Je zult deze productcode namelijk tijdens de installatie mogelijk in moeten voeren.
Kun je je niet herinneren dat je ooit een productcode hebt gekregen, dan kunt je op de volgende wijze bekijken hoe Windows dan wel geactiveerd is op uw pc:
- Open Zoeken en typ: windows activeren.
- Klik op de vermelding Weergeven of Windows geactiveerd is.
- Je kunt nu bekijken op welke manier Windows geactiveerd is.
Wanneer wordt weergegeven dat jouw versie van Windows met een digitale licentie geactiveerd is, dan heb je geen productcode nodig om Windows na het opnieuw installeren opnieuw te activeren.
Je pc opnieuw instellen gaat als volgt:
- Open Zoeken en typ: pc opnieuw instellen.
- Klik op de vermelding Deze pc opnieuw instellen.
- Klik in het onderdeel Deze pc opnieuw instellen op de knop Aan de slag.
Je krijgt vervolgens de keuze of je je persoonlijke bestanden wilt behouden of dat ze verwijderd mogen worden.
De laatste toevoeging aan Windows 10 is de optie om opnieuw te beginnen met een schone installatie van Windows. Deze optie komt uitstekend van pas wanneer je niet wilt dat alle software die ooit meegeleverd werd op je nieuwe pc of laptop opnieuw geïnstalleerd wordt.
Mogelijkheden om zelf computerproblemen te verhelpen geeft Windows 10 je in voldoende mate. Maar dan nog laat niet ieder computerprobleem zich even makkelijk verhelpen.
Je kunt dan gelukkig nog altijd kiezen voor het opnieuw installeren van Windows ofwel het opnieuw instellen van de pc. Hiermee begin je weer met een volledig schone lei, alsof je een nieuwe laptop in gebruik gaat nemen.