Kun je de kwaliteit van een mp3 verbeteren?

Het mp3-muziekbestand is een veelgebruikt bestandsformaat waarin muziek digitaal wordt opgeslagen. Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk om je favoriete muziek op een USB-stick te zetten , zodat je er ook in de auto naar kunt luisteren. Mp3’s op je smartphone zetten is tevens mogelijk.

Helaas komt het nog steeds voor dat de kwaliteit van een mp3 niet echt is wat het zou moeten zijn. Kan je dan de kwaliteit van de mp3 verbeteren, of moet je dan echt gewoon op zoek naar een mp3 van betere kwaliteit?

Wat is een mp3?

Mp3 is ontwikkeld door het Duitse Fraunhofer ISS onderzoeksinstituut en is een methode om digitaal opgeslagen muziek te comprimeren.

Het ongecomprimeerd opslaan van een digitaal muziekbestand in stereo neemt namelijk nogal veel schijfruimte in beslag. Gemiddeld 10 MB aan schijfruimte per opgenomen minuut muziek. Maar door een muziekbestand te comprimeren en op te slaan als mp3, zal daar slechts ongeveer 1MB van overblijven.

Dat maakt het mogelijk om tot wel duizenden verschillende liedjes op te slaan op onze computer.

Wat bepaalt de kwaliteit van een mp3?

Sinds de introductie van de cd wordt muziek digitaal opgenomen in de vorm van samples oftewel metingen. Dat kan omdat geluid feitelijk niets meer of minder is dan trillende lucht. Deze trillingen dragen ook wel de naam geluidsgolf. Geluidsgolven kunnen gemeten, vastgelegd en opgeslagen worden. Met andere woorden: we kunnen er samples van maken.

Wanneer er sprake is van geluidsgolven die op een creatieve manier worden geproduceerd, dan noemen we dat muziek.

Muziek bestaat uit tonen en wordt daarom ook wel toonkunst genoemd. Een toon wordt bepaalt door een aantal trillingen per seconde. Een groot aantal trillingen zorgt voor een hoge toon, een klein aantal trillingen voor een lage toon.

Het aantal trillingen per seconde wordt uitgedrukt in Hertz. Het menselijk gehoor is in staat geluiden waar te nemen tussen de 20 Hz en de 20.000 Hz.

Ooit is wetenschappelijk uitgevogeld dat om de hoogste toon vast te kunnen leggen er 44.100 keer per seconde een meting moet worden verricht. Het getal 44.100 is dan ook de samplefrequentie uitgedrukt in Hertz die nodig is voor een kwalitatief goede opname.

In een muziekstuk komen naast hoge en lage tonen ook harde en zachte passages voor. Het verschil tussen de hardste en de zachtste passage wordt het dynamisch bereik genoemd. Voor het dynamisch bereik in een digitaal op te nemen muziekstuk kan gekozen worden voor 256(8 bit)stapjes tussen het zachtste en het hardste stuk of 65536(16 bit)stapjes.

Het dynamisch bereik is het hoogst als er wordt opgenomen met 16 bit samples oftewel 65536 stapjes.

Laten we op deze gegevens vervolgens een rekensommetje los dan zien we dat voor een seconde muziek 44.100 metingen nodig zijn. Elke meting(sample) is 16 bits(2bytes) groot. Dat betekent dat 1 seconde muziek 88.200 bytes ofwel 88Kb schijfruimte in beslag neemt.

Maar omdat we muziek graag in stereo luisteren, kunnen we dat getal met 2 vermenigvuldigen. Zo neemt een seconde muziek in stereo al 176Kb schijfruimte in beslag en daarmee zoals gezegd 10MB per minuut.

Wanneer van een origineel muziekbestand een gecomprimeerd mp3-bestand gemaakt wordt, dan gebeurt dit middels een lossy compressie methode.

Bij lossy compressie gaan gegevens verloren. Bij een mp3-bestand betekent dit dat er informatie uit het bestand wordt weggelaten dat buiten het bereik van het menselijk gehoor ligt.

Zo zijn wij mensen het meest gevoelig voor geluiden tussen de 2kHz en de 4kHz. En kunnen we harde en zachte geluiden niet gelijktijdig horen. Daarom hoeft alleen het harde geluid behouden te blijven. Dit heet in vaktermen psycho-akoestisch maskeren.

Hoeveel kbps is CD-kwaliteit?

Het mp3-formaat bestaat, naast het gebruikmaken van de zojuist genoemde beperkingen van het menselijk gehoor, uit een aantal wiskundige formules. Hiermee is het mogelijk het originele bestand met factor 3 tot 12 te verkleinen.

De mate van compressie hangt samen met de bitrate. Bitrate is de hoeveelheid data die per tijdseenheid verwerkt wordt. Dat betekent onder meer dat hoe meer data zich bevindt in één seconde muziek, hoe groter het mp3-bestand wordt. Maar ook hoe beter de geluidskwaliteit van de mp3 zal zijn.

Voor spraak is een bitrate van 64 tot 96 kbps voldoende. Voor een goede kwaliteit muziekbestand wordt een bitrate gebruikt van 128 kbps. Uitmuntende kwaliteit kan worden bereikt met een bitrate van 192 kbps of hoger, waarbij een maximale bitrate 320 kbps is.

Een bitrate van 192 kbps of hoger is overigens alleen nuttig wanneer de opnamekwaliteit van het muziekstuk tevens uitmuntend is.

Een mp3 bereikt CD-kwaliteit als de bitrate 256 kbps is of hoger. Maar dat hoor je nogmaals alleen als er voldoende aandacht is besteed aan de opnamekwaliteit.

De kwaliteit van een mp3 controleren

Helaas is de kwaliteit van mp3-muziek niet altijd even goed. Dat geldt bijvoorbeeld wanneer een mp3 afkomstig is van een min of meer onbekende bron. Maar uiteraard kan een mp3 ook gemaakt zijn van op zichzelf al niet al te beste opname.

Als je zelf mp3's maakt door bijvoorbeeld muziek van eigen cd’s te rippen dan kun je de kwaliteit van de mp3’s veelal eenvoudig garanderen door de juiste instellingen te kiezen in de software die je ervoor gebruikt.

Wanneer je je mp3’s op andere manieren bemachtigt, zoals bijvoorbeeld via het gratis downloaden via YouTube, dan wordt het een iets ander verhaal.

Dan moet je het doen met wat je krijgt. Met de kennis uit dit artikel wordt het overigens al een stuk eenvoudiger om een slechte kwaliteit mp3 van een goede kwaliteit mp3 te onderscheiden.

Iets wat goed van pas kan komen. Omdat van slechte kwaliteit weinig goeds te maken valt.

Samengevat kunnen we stellen dat een goede mp3 aan de volgende eisen voldoet:

• Het mp3-bestand moet een bitrate hebben van minimaal 128 kbps.
• Een hogere bitrate is wenselijk bij uitmuntende opnames.
• De opnamekwaliteit dient goed te zijn.

De kwaliteit van een mp3 bepalen begint met het beluisteren ervan. Bij voorkeur met een koptelefoon. Op deze manier krijg je de beste indruk van de geluidskwaliteit.

Mp3’s die je van internet download komen vrijwel altijd terecht in de map Downloads. In zowel Windows 10 als Windows 11 kun je op de volgende manier een indicatie van de kwaliteit uitgedrukt in cijfers bekijken:

1. Start Verkenner en navigeer naar de map Downloads.
2. Zoek de mp3 waarvan je de kwaliteit wilt weten.
3. Klik met de rechtermuisknop op het mp3-bestand en klik in het geopende contextmenu op de optie Eigenschappen.
4. Het venster Eigenschappen van [naam muziekbestand] wordt vervolgens weergegeven. In het tabblad Details kun je vervolgens bekijken wat precies de bitrate is van de mp3.

Door het venster Eigenschappen te sluiten en te dubbelklikken op de geselecteerde mp3 kun je de muziek ook afspelen op je pc.

Met zelf aandachtig luisteren en de bitrate bekijken kun je grotendeels de kwaliteit te bepalen. De kwaliteit van een mp3 verbeteren kan alleen door een betere mp3 proberen te bemachtigen. Want van een slechte mp3 kun je helaas geen kwalitatief betere mp3 maken.

Want tijdens het omzetten van muziek naar een mp3-bestand wordt er niet alleen gecomprimeerd, maar worden tevens gegevens uit het muziekbestand verwijderd zoals je hebt kunnen lezen.

En hoe lager de bitrate, hoe meer gegevens er doorgaans verloren zijn gegaan die met geen mogelijkheid meer te herstellen zijn.

Mp3’s verzamelen van de best mogelijke kwaliteit kan wat moeite kosten. Maar deze moeite zal ruimschoots beloond worden, zodra je jouw favoriete muziek gaat beluisteren. Want daadwerkelijk genieten van muziek kan alleen als de geluidskwaliteit goed genoeg is.