Hoe weet ik of ik een virus op mijn laptop heb?

Een virus is een geniepig ding dat vaak het liefst zo lang mogelijk onopgemerkt wil blijven. Want het moderne computervirus is doorgaans niet uit op het beschadigen van je bestanden of je laptop. Maar eerder op het ontfutselen van geld en gevoelige persoonlijke gegevens of het inzetten van je pc voor allerlei criminele activiteiten op het internet.

Dat maakt zeker weten of je wel of geen virus op je laptop hebt soms lastig, maar niet onmogelijk.Hetzelfde geldt voor een virus van je laptop verwijderen.

Hoe je kunt zien dat je laptop een virus heeft

Wij mensen zijn de zwakste schakel in de beveiliging van een laptop of andere Windows-pc. Want er is altijd een actie van ons als gebruikers nodig. Zonder die actie is het voor een virus of andere malware niet mogelijk onze laptop binnen te dringen.

Virusmakers zijn er dan ook altijd op uit om te proberen ons tot een actie te verleiden die ervoor zorgt dat het virus op onze laptop geïnstalleerd wordt.

Eén foute actie is meestal al genoeg voor een virus om je laptop binnen te dringen. Zo’n foute actie kan bijvoorbeeld zijn:

• Op een link klikken in een e-mail van een onbekende afzender.
• Een bijlage openen die bij een e-mail zat van wederom een onbekende afzender.
• Een app downloaden, maar niet via de website van de maker van de app.
• Een populaire app of game downloaden die gratis wordt aangeboden, maar die je normaal gesproken zou moeten kopen.
• Een website bezoeken waarop dubieuze inhoud wordt aangeboden die illegaal is, die ondeugend is of waar je normaal gesproken voor zou moeten betalen.

Als dat ene foutje fataal blijkt te zijn, hoe weet je dan of je laptop een virus heeft?

Wat alle malware, waaronder virussen, die op het internet circuleren met elkaar gemeen hebben is: dat het zo lang mogelijk onopgemerkt wil blijven. Om op die manier zoveel mogelijk rottigheid uit te kunnen halen op je laptop.

Dat betekent niet, dat het daarmee onmogelijk wordt om te zien of je laptop een virus heeft.

Belangrijk bij het ontdekken of je laptop een virus heeft, is dat je nooit blindelings moet vertrouwen op je antivirussoftware.

Want met het tempo waarmee nieuwe virussen en andere malware ontwikkeld wordt, kan het zijn dat je virusscanner bepaalde virussen simpelweg nog niet kan herkennen.

Hierdoor kan er wel degelijk een virus op je laptop staan zonder dat je antivirussoftware alarm slaat.

Dat betekent dat je naast het scannen van je laptop op virussen ook op andere dingen moet letten waaraan je kunt zien dat je mogelijk een virus op je laptop hebt.

Dingen waaraan je kunt zien of je laptop mogelijk een virus heeft zijn:

• Dat je laptop plotseling een stuk langzamer is dan voorheen. Wat betekent dat programma’s er langer over doen om op te starten. Dat het laden van een bestand in een programma plotseling aanzienlijk langer duurt en dat de laptop aanzienlijk langer bezig is met het uitvoeren van de opdrachten die je ‘m geeft.
• De laptop sluit onverwacht af of start opnieuw op.
• Er missen bestanden of er zijn juist bestanden bijgekomen.
• Er missen programma’s of er zijn juist programma’s bijgekomen terwijl je ze niet zelf hebt geïnstalleerd.
• Je beeldscherm bevriest of je pc loopt plotseling vast.
• Er worden ineens geregeld foutmeldingen op je beeldscherm getoond.
• Op de meest onverwachte momenten verschijnen er vreemde vensters in beeld (Pop-up schermen)
• Je harde schijf lijkt vaak aan het werk te zijn - wat betekent dat het lampje dat de activiteit van de harde schijf weergeeft vaker brandt en knippert - ook al ben je helemaal niets aan het doen met je laptop.
• De ventilatoren van je laptop slaan steeds aan en blijven langer en soms ook harder draaien dan ze ooit deden.
• Je laptop doet aanzienlijk minder lang met een batterijlading.
• Mensen uit jouw contactenlijst zeggen e-mail van je te ontvangen terwijl je zeker weet dat jij ze geen e-mail hebt gestuurd.
• Je browser reageert traag en laadt websites langzaam.
• Sommige websites kun je niet langer bezoeken, waarbij het erop lijkt dat je omgeleid wordt naar een andere website.
• De startpagina van je browser is veranderd zonder dat je dat zelf hebt gedaan.
• Je internetverbinding lijkt aanzienlijk trager.
• Je antivirusprogramma en andere beveiligingssoftware vertoont mankementen en storingen.

Wanneer een van de bovenstaande dingen je opvallen, dan is het raadzaam in ieder geval even de volgende simpele controle uit te voeren met behulp van Windows Taakbeheer.

1. Sluit alle programma's op je computer af, waardoor alleen Windows nog actief blijft.
2. Druk de toetscombinatie Ctrl-Alt-Del en klik vervolgens op de optie Taakbeheer starten.
3. Klik, zodra Windows Taakbeheer geopend is, op het tabblad Prestaties.

4. Bekijk het processorverbruik in de linkerbovenhoek van het tabblad. Bij een computer waarop geen enkel programma actief is, schommelt het processorgebruik tussen de 0% en de 2%. Bij alles daarboven is de kans groot dat je een virus op je laptop hebt. Zeker wanneer het processorgebruik geregeld boven de 10% uitkomt.
5. Als het processorgebruik aanzienlijk is, dan is ook vaak de nodige activiteit van de harde schijf waar te nemen. Dat kun je zogezegd zien aan het lampje in de behuizing van je pc dat de activiteit van de harde schijf aangeeft. Het lampje brandt dan en knippert geregeld.

Is dit bij jou ook het geval? Controleer je laptop dan direct op de aanwezigheid van virussen met een andere virusscanner dan de virusscanner die op je computer staat.

Want mogelijk wel een virus op je computer hebben terwijl je een goed werkende en up-to-date virusscanner op je pc hebt staan, betekent dat de antivirussoftware op je pc het virus niet herkent of niet kan verwijderen.

Een goed alternatief voor de virusscanner op je pc is bijvoorbeeld: Norton Power Eraser.

Hoe komen virussen op je computer?

Een virus valt onder de verzamelnaam malware en is eigenlijk zelden nog een op zichzelf staand kwaadaardig programma. Onder malware vallen ook: wormen, Trojans (Trojaanse paarden), backdoor virussen, rootkits, spyware, adware, ransomware en veel ander weinig fraais dat doorgaans een mix betreft van voorgenoemde kwaadaardige software.

Een paar verontrustende cijfers:

• Ieder dag worden er 560,000 nieuwe varianten van malware gevonden volgens experts op het gebied van antivirus.
• Iedere minuut van de dag worden er 4 bedrijven aangevallen door ransomware.
• Iedere maand worden er 17 miljoen splinternieuwe exemplaren van malware ontdekt wereldwijd.
• 53% van alle computervirussen worden verspreid via downloadbare programmabestanden, zoals installatieprogramma’s voor apps en games.
• 46% van de hackers gebruikt e-mail om mensen te verleiden tot een actie die leidt tot het installeren van de malware op de computer.
• Van het beruchte ILOVEYOU virus is bekend dat het wereldwijd 10 miljard Dollar aan schade aanrichtte. Dit was al in 2009.
• Elke week vindt Google 50 nieuwe websites waarop zich malware bevindt en die dus mogelijk ook jouw laptop kunnen infecteren.

Moderne virussen dringen meer dan eens ongemerkt je laptop binnen via je browser als je op internet aan het surfen bent. Maar ook via software die gratis wordt aangeboden. Bijvoorbeeld via gekraakte versies van populaire software, films en games die via duistere websites worden aangeboden en gratis kunnen worden gedownload.

Alles waar computergebruikers dol op zijn en wat normaal gesproken geld kost, kan potentieel worden ingezet om je te verleiden ergens op te klikken, zodat een het virus op je pc geïnstalleerd kan worden.

Maar tevens op het internet geldt: wanneer het te mooi is om waar te zijn, dan is het dat ook.

Dit betekent dat je doorgaans wel krijgt wat je beloofd wordt, maar dan wel vergezeld met een virus of andere malware.

Zodra een internetcrimineel eenmaal een virus op je computer heeft weten te planten, dan biedt dat veelal tevens de mogelijkheid voor andere virussen om zich op je pc te nestelen.

Virussen hebben nogmaals allemaal één ding gemeen. En dat is dat een actie van jou noodzakelijk is om je computer binnen te kunnen dringen.

Het is daarom zeker niet onverstandig om altijd behoedzaam om te gaan met apps, ofwel programma’s, die voor jou onbekend zijn en met e-mails die afkomstig zijn van mensen, bedrijven en instanties die je niet kent.

Door dit trouw te doen voorkom je al een hele hoop ellende voor jezelf.

Hoe kom je erachter of je een virusscanner hebt en of deze het doet?

Als je Windows 10 of Windows 11 hebt, dan is je laptop sowieso voorzien van een virusscanner. De virusscanner die standaard in Windows zit draagt officieel de naam Windows Defender.

Windows Defender zit echter goed weggestopt zit in Windows. Daarom realiseren mensen zich nogal eens niet dat je op een laptop met Windows 10 en Windows 11 niet perse een virusscanner hoeft te installeren.

Windows Defender beschermt je laptop afdoende wanneer je verantwoordelijk met je laptop omgaat. En geen dingen doet, zoals die in dit artikel besproken zijn, die potentieel leiden tot het krijgen van een virus op je laptop.

Of Windows Defender op jouw laptop in orde is en werkt controleer je als volgt:

1. Open menu Start en klik op Instellingen.
2. Klik vervolgens op Bijwerken en beveiliging. ( Privacy en beveiliging in Windows 11)
3. Klik in Bijwerken en beveiliging ( Privacy en beveiliging in Windows 11) op het onderdeel Windows-beveiliging.

Als bij elk van de getoonde beveiligingsgebieden een groen vinkje staat, dan is dat beveiligingsgebied in orde en werkt het zoals het zou moeten.

Via de optie Virus -en bedreigingsbeveiliging is het mogelijk om je laptop of andere Windows-pc handmatig te scannen op virussen en een eventueel aanwezig virus te laten verwijderen.

Hoe je weet of je een virus op je laptop hebt, maakte dit artikel je hopelijk duidelijk. Als je moet concluderen dat je een virus op je laptop hebt, dan is het vooral belangrijk dat je direct actie onderneemt om het virus te verwijderen.

Doe je dat niet, dan riskeer je diefstal van gevoelige persoonlijke gegevens en mogelijk verlies van belangrijke persoonlijke gegevens. Bovendien loop je dan een grote kans dat je laptops van familie, vrienden, kennissen en collega’s ook besmet met dat virus.